|
SOS-сайга - SOS – сайғақ
Сипаттама:
Жоба бойынша Алматы қ. қазақ тілінде оқытатын орта білім беру мектептерінің 2-ші сынып оқушыларына экологиялық сабақтар өткізіледі. Сабақ ұзақтығы 45 минут.
Сабақ жоспары:
1) тақырыпқа кіріспе: мәселенің ортақ мінездемесі, «SOS – киік» жобасын сипаттау;
2) «SOS – киік» жобасының негізінде құрылған «Киік толғауы» мультфильмінің көрсетілімі;
3) «Еуразия далаларының тамашалары» оқулығы бойынша жұмыс;
«Komanda SOS» орталығының волонтерларымен дайындалған арнайы сабақтары жүргізіледі.
Жобаның мақсаттары:
- өсіп бара жатқан ұрпақтарда экологиялық сана сезімді және болашақ үшін жауапкершілікті қалыптастыру, сонымен бірге өздік болашақ өмірінің элементі ретінде браконьерлікті қабылдамау;
- экожүйенің маңызды элементы және биологиялық түрі ретінде оқушылардың киік туралы ақпараттығын көтеру;
- киіктердің жоғалып кетуі мен браконьерлікпен күрестің маңыздылығы туралы мәселеге халықтың назарын аудару;
- ортақ ой-өріс пен логикалық ойлауды дамытуға бағытталған оқушылар үшін қазақ тіліндегі «Еуразия далалардың тамашалары» оқулығын көпшілікке тарату;
Үрдіс:
Komanda SOS волонтерлары 25 қазанда (Қазақстан Республикасы күні) «SOS – киік» тақырыбына жоғарғы сынып оқушыларына арналған білім беру тренингтері өткізілді. Енді тренинг қатысушылары барлық қажетті материалдарды алып, бастауыш сыныптарының оқушыларына ашық класс сағаттарын жүргізуге дайын және осының барлығы өсіп бара жатқан ұрпақтардың өз өмірінің бастапқы кезеңінен бастап адамның экологияға, табиғатқа және өмірге деген әсерін анық түсінуге өте қажет.
Егер Сіз өзіңіздің мектебіңізде осындай сабақтарды өткізуді қаласаңыз – волонтерлар орталығына жолығыңыз.
Ақпарат үшін:
Сайғақ – солтүстік ақбөкен, ол қазақ далаларында көп жыл бұрын климаттың және табиғи ортаның ғаламдық өзгеруіне байланысты бізге көшіп келді. Сайғақты тұнғыш рет санағанда 19 ғасырдың екінші жартысында оңтүстік-шығыс қазақстанда мекендегендердің саны 700 мыңдай болған, ал елу жыл бұрын ғалымдардың санауы бойынша Қазақстанның бүкіл аумағында екі миллиондай сайғақ мекендейді, ал 1992 жылы – 1 миллион 200 мың. Бүгінгі күні қанша?
Осы сұраққа қазақстандық экологтар жауап беруге қиналады.
Бұрыннан бері сайғақ - маңызды кәсіптік жануар болып саналады. Мың жыл бұрын да, қазіргі кезде де сайғақтың еті, терісі мен мүйізі (дәрі-дәрмектік шикізат ретінде) қолданылады.
Осы заманның адамын ежелгі ата-бабалармен салыстырғанда өте күшті және күшті техникамен қаруланған болып саналады. Техника адамды космосқа көтереді, басқа ғаламшарларға алып кете алады, бірақ өкінішке орай осы өнертабыстардың көмегімен адамдар өзінің «кіші» інілерін жояды ...
Әуесқойлық, сайғақтардың тұқым әкелу кезеңі әр жыл сайын бір уақытта өтеді, 16-17 мамыр. Осы мезгілде сайғақтар жаңбырлы жерлерге көшеді. Бұл қозының қабыршақта туылуына байланысты болады, өйткені ол қабыршақтан өздігінен шыға алмайтынды, жаңбыр мен ылғалдылық шайып кетеді, сөйтіп кішкентай қозыға дүниеге келуге мүмкіндік береді.
Сайғақ айбарлы далалық жағдайға бейімделген жануарларға жатады, сондықтан осы жағдайда тіршілік етуге қабілетті қызықты табиғи қасиеттерге ие болады. Олардың бірі өзгеше мұрны болып табылады – жұмсақ және жылжымпаздық пілтұмсығы, астынғы еріннің үстінен салбырап жүреді. Пілтұмсығы жұтатын ауаны шаңнан тазартады, ал суық болғанда мұрнын жылытады.
«SOS – сайғақ» бағдарламаның мақсаты – қорықтарға және ұлттық пактерге, ҮЕҰ, аң аулау инспекция қызметтеріне сайғақты сақтап қалу және көбейту мақсатында арнайы көмек көрсету.
«SOS – сайғақ» бағдарламасының міндеттері – сайғақ санын есептеу жүйесін тиімді ету, антибраконьерлік отрядтарды жұмыспен қамтамасыз ету, сайғақты сақтау туралы бейне бағдарламасын ТБ құру және жарыққа шығару. Сайғақты құтқару мәселесі халықаралық болып табылады. Бүгінгі күні жобаны іске асыруға көрші Өзбекстанның өкілдері қосылды, осындай тәжірибемен және ақпараттармен ауысудағы қызметтестік халықаралық деңгейде бірлесіп экологиялық мәселелерді шешуде тұнғыш мысал болып табылады.
Волонтерларды Біріктіру Орталығының негізгі мақсаты – экологиялық білім берудің және оқушыларды тәрбиелеудің арқасында Қазақстан аумағындағы сайғақтың санын сақтап қалуға үлес қосу.
Міндеттер:
экожүйенің биологиялық түрі және маңызды элементі ретінде сайғақ туралы оқушылардың ақпараттығын көтеру, әсіресе оның мекендейтін жерлерінде;
сайғақтың жойылуы және браконьерлікпен күресудің маңыздылығы мәселесіне оқушылардың, ал олар арқылы олардың ата-аналарының назарын аудару;
өзінің болашақтағы өміріне браконьерлікті элемент ретінде қабылдамаушылықты өсіп келе жатқан ұрпақтарға қалыптастыру;
«SOS – сайғақ» жобасы бойынша анықтамалық ақпараттар:
«SOS – сайғақ» жобасының I-ші кезеңі – РГКП «Охотозоопром» - жануар әлемін қорғайтын жалғыз орталықтанған ұйыммен бірлесіп, 2005 жылдың сәуір айында бастау сәтін өткіздік. Бірінші кезең мақсатталған грант бөлумен қорытындыланды: ол УАЗ мәшінелерін, серіктік байланыс, рациялар, GPS ұстамдық ғаламдық жүйе, қарда жүргіштер және квадроциклдер алуға жұмсалды.
«SOS – сайғақ» жобасының II-ші кезеңі – 2006 жылдың сәуір айында өтті. Екінші кезең негізінде РГКП «Охотозоопроммен» мақсатталған грант ретінде алыс аудандарда орналасқан вахталық топ жұмыстары үшін 4 кунг КАМАЗ бөлінді, сонымен бірге GPS ұстамдық ғаламдық жүйе қабылдағыштарын, түнде көруге мүмкіндік беретін аспаптарын, аяқ-киім жинақтарын, формалар мен рацияларды сатып алынды.
«SOS – сайғақ» деректі фильмнің өндеп шығарылуы – 2006 жылдың күзінде сайғақ туралы тұнғыш қазақстандық 26-минуттық деректі фильмі экранға шықты. Фильмнің мақсаты – Қазақстан жұртшылығының арасында ағарту жұмысын өткізу. Негізгі сюжеті - сайғақтың жойылу мәселелерінен басқа, фильмде ғылыми-танымдық материалдар жақсы көрсетілген, олар тек биоллогиялық өзгешеліктерде ғана емес, сонымен бірге мифология мен тарихқа негізделген болатын. SOS – сайғақ жобасының негізінде жарияланған фильмді құру туралы Seimar Social Fund жарыстың жеңіскері болып табылатын «GALA TV» компаниясымен фильм түсірілуін өткізді.
Әлеуметтік роликтердің өндеп шығарылуы – Сайғақтардың жойылуының мәселерінің маңыздылығын көтеру, пайда болған жағдайды жақсарту туралы мемлекет қызметін жарыққа шығару, әкімшілік-құқықтық аспектілерін түсіндіру үшін SOS – сайғақ жобасы бойынша бес әлеуметтік ролик түсірілді. (SOS – сайғақ жобасының негізінде жарияланған әлеуметтік ролик құру туралы Seimar Social Fund жарыстың жеңіскері болып табылатын «Images Film» компаниясы роликтердің түсірілуін өткізді).
«SOS – сайғақ» I-ші журналистік рейд – келесі мақсаттарды іске асыру барысында, жобаны іске асыру орнына журналистердің сапарын ұйымдастырады: ең жақсы инспекторларды анықтау, осы экологиялық мәселені және аң аулау инспекцияның қызметін жарыққа шығару, осы мәселеге жұртшылықтың және мемлекеттік органдарының назарын аудару, браконьерлікпен күрестің тиімділігін көтеру. Тұнғыш журналистік рейд – 2005 жылдың қысында өтті – сайғақтардың ұйығу кезінде.
«SOS – сайғақ» I-ші журналистік рейд – 2006 жылдың көктемінде төлдеу кезінде өтті. Рейдке қатысқан журналистер өздігінше сайғақтарды түгелдей алды, есеп жақсы нәтиже берді – сайғақтардың саны өсіп бара жатыр!
|
